THÁNG BẢY TRO BỤI

Nhạc sĩ Tuấn Khanh

 

 

Tháng bảy âm lịch. Ngày gần cạn. Ngôi chùa nhỏ gần nhà gửi thư lần chót nhắc các gia đ́nh có hài cốt thân nhân nhớ làm trọn bổn phận làm con.

Thư của chùa nhắc nhở chung, bởi rất nhiều gia đ́nh sau khi gửi hài cốt cha mẹ vào chùa, kể như là trọn bổn phận. Quanh năm có những hương phần bụi bám dầy, không c̣n thấy rơ mặt người. Thậm chí, có những phần nằm im không ai thăm viếng đến cả chục năm.

Sư ông kể đă có lần, chùa phải kêu gọi bá tánh giúp đỡ, đem hàng trăm hương phần như vậy, chở lên tàu, đưa ra sông làm lễ rải đi. Những tro bụi c̣n lại của những người quá cố, quanh năm không c̣n ai thăm viếng, có cái chuột chạy làm ngă, đổ bể, không có ai dựng lại. Tro rải trên sông, bay đi theo gió, đôi khi có thể c̣n tự do và đỡ buồn tủi hơn năm im ở góc nào đó để gánh vác cho vinh danh hiếu tử của người c̣n sống.

Tất cả rồi chỉ là tro bụi, thậm chí là tro bụi trong trí nhớ của người đang sống. Phật dạy mọi thứ thật vô thường nhưng có chứng kiến, mới thấy vô thường không chỉ ở nhục thân, mà vô thường đeo đẳng trong đời người, tạo ra muôn vàn vô nghĩa cho đến khi ta giật ḿnh nhận ra.

Trong những câu chuyện vơ hiệp kỳ t́nh phiêu lưu của nhà văn Kim Dung, thường những cái kết truyện của ông luôn làm người đọc nao nao, v́ nhận ra sau những cuộc bể dâu, ngay cả người đạt được tất cả cũng muốn ĺa bỏ v́ thấy mọi thứ trên cơi nhân gian đều như tro bụi. Vinh quang, tước vị, quyền lợi, tài sản… tất cả như những cái bẫy để con người nhận diện ra ḿnh đê tiện hay hèn hạ mức nào.

Trương Vô Kỵ chỉ mong rũ bỏ mọi thứ, để chỉ được kết thúc cuộc đời vô danh, xin kẻ chân mày cho người đẹp Triệu Minh. Thiên hạ vô địch Dương Quá th́ chỉ mong bước ra khỏi nhân gian, mong được sống và chết trong im lặng để không c̣n nghe tiếng lao xao trần thế. Trong một lần trả lời với báo chí, nhà văn Kim Dung nói rằng trong các mối t́nh mà ông dựng nên – Dương Quá và Tiểu Long Nữ là đôi danh hiệp mà ông thích thú nhất v́ thách thức mọi lề thói và đạo đức giả tạo của nhân gian. V́ có sống cho vừa ḷng ai, th́ cuộc đời cũng như giấc mộng trôi về tro bụi.

Tháng bảy nhắc người ta về hiếu đạo, nhắc người ta rằng mọi thứ về cuộc đời rồi sẽ đến lúc như tro bụi, vô nghĩa. Dẫu vật nài, giành cho được về phần ḿnh, th́ rồi cũng về cơi hư vô.

Vua Quang Trung khi lên ngôi Hoàng Đế năm 1788, để thị uy, đă quật mộ thân phụ của vua Gia Long rồi vất bỏ xuống sông. Đến năm 1802, Nguyễn Phúc Ánh giành lại vương quyền, đă quật lại mộ và nghiền nát hài cốt của anh em Nguyễn Huệ để rửa hận. Lịch sử như một bài hát day dứt khôn cùng về cơi người và tro bụi.

Tháng bảy liêu xiêu, nghe người ta nói nhiều về được và mất. Có người buồn v́ thấy mất tên trong một bản in, có người mất v́ thêm những dấu sắc trong một áng văn của ḿnh.
Nhưng khó mà biết, ai là người được, ai là người mất. Có khi tên không c̣n được khắc bảng, nhưng được nhớ măi trong ḷng người. Có khi mất một chỗ ngồi tiểu lộ, lại thấy đại lộ thênh thang rộng mở trước mắt ḿnh. Trong bài hát Những ǵ sẽ mang theo vào cơi chết của Phạm Duy, người nhạc sĩ kiêu bạc này cũng để lại những chú giải về cuộc được mất với đời: “tôi không đem theo với tôi được giới hạn tiếng anh hùng, tôi không đem theo với tôi được tượng đồng bia đá trắng”.

Kẻ ác có làm tất cả để thoả măn cho ḿnh, tương lai cũng chỉ là tro bụi. Vạn lư trường thành xây nên bằng khôn xiết bao xương máu dân lành, giờ chỉ là chỗ bán vé vào mua vui cho lũ trẻ. Có những triều đại độc tài, giết chết ai đó chỉ bằng một vài con chữ, rồi ngày sau quyền lực đó chỉ c̣n là tro bụi, bêu danh cho đời sau phỉ nhổ.

Chuyện kể rằng Tào Tháo đi đánh giặc xa, lương thực không đủ, quân lính oán thán và suy sụp tinh thần. Muốn quân không loạn, Tào Tháo thuyết phục quan giữ kho lương rằng hăy nhận giùm tội tham nhũng, nhưng bù lại sẽ được phát thẻ để vợ con được ăn lộc suốt đời. Ngày quan giữ kho bị chém và tin rằng ḿnh là một anh hùng cứu nước, th́ cũng là lúc vợ con của ông được phát thẻ hưởng lộc. Thẻ mua tro bụi để vinh danh cho kẻ ấy, thẻ tên gọi là ǵ?

Tháng bảy dành cho những giờ phút nghĩ lại. Có thể Sư ông không sai khi chọn tiễn những tro cốt vô danh vào muôn phương thế giới. Có thể đó là sự giải thoát cuối cùng mà những hương phần đó, vốn đă phải chịu đựng bấy lâu nay cho vỏ bọc hiếu nghĩa của con cái, cho phần c̣n sót lại, cứ phải bấu víu cuộc đời thường. Tiếng đọc kinh đều đều như lời chúc b́nh an cho lộ tŕnh mây trắng. Thật an nhiên.

Chúng ta có là tro bụi, hay đang măi miết đuổi theo tro bụi không?

Nhạc sĩ Tuấn Khanh

 

 

BACK

 

Home